علی نصیریان: شیفتگی به مدرنیته تکیه دولت را خراب کرد

به گزارش ایران تئاتر؛ مراسم اختتامیه نخستین جشنواره پرده‌خوانی و نقالی غدیر، دوشنبه؛ 29 شهریورماه با حضور جمعی از هنرمندان و مدیران در تالار مهر حوزه هنری برگزار شد.

جشنواره‌ای درون خانوادگی

در ابتدای این مراسم که با اجرای ضرب و آواز زورخانه‌ای توسط مرشد علی ناری همراه بود؛ کوروش زارعی؛ دبیر نخستین جشنواره پرده‌خوانی و نقالی غدیر درباره پروسه شکل‌گیری این جشنواره، گفت:‌ ایده برگزاری این جشنواره چهار ماه پیش و زمانی‌که به همراه احسان عالم‌بخش؛ یکی از همکارانم در موسسه تسنیم نور جلسه‌ای داشتیم متولد شد. تصمیم گرفتیم حوزه هنری و موسسه تسنیم نور که هر دو زیرمجموعه سازمان تبلیغات اسلامی هستند، جشنواره‌ای درون خانواگی برگزار کنیم.

زازعی پروسه انتخاب آثار را تشریح کرد: پس از انتشار فراخوان، ۷۰ گروه از سراسر کشور آثارشان را ارائه کردند که پس از بازبینی، از میان آن‌ها، ۲۵ اثر برای اجرا انتخاب شدند که 13 گروه از شهرستان‌ها و 12 گروه از تهران در این جشنواره حضور داشتند. این آثار در محوطه تئاترشهر، فرهنگسرای غدیر، حوزه هنری و در برخی از مساجد تهران اجرا شدند.

دبیر نخستین جشنواره پرده‌خوانی و نقالی غدیر، استقبال مردم از اجرهای نقالی در مساجد را بسیار خوب دانست و خبر داد: پپرده‌خوانی و نقالی هنرهایی مردمی هستند و وباره باید به بطن جامعه راه یابند. از سویی پایگاه حسی مردم نیز مساجد هستند. تصمیم داریم امکانی به وجود آوریم که این برنامه‌ها در مکان‌های عمومی همچون قهوه‌خانه‌ها، مساجد و تکیه‌ها در طول سال برگزار شوند.

وی در پایان گفت: اگر سال آینده به این جشنواره کمک شود؛ در نقاط مختلف تهران خیمه‌گاه غدیر برپا می‌کنیم و علاوه‌بر نقالی و پرده‌خوانی به سایر بخش‌ها همچون منقبت‌خوانی و ... هم می‌پردازیم. همچنین در سال‌های آینده به گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌کنیم که گروه‌هایی که به جشنواره راه پیدا نمی‌کنند، بتوانند آثارشان را در ولایت خودشان اجرا کنند.

شاهنامه هویت ملی ما است

پس از سخنرانی کوروش زارعی، وله‌ای پخش شد و در آن، داوود فتحعلی‌بیگی، محمدرضا معجونی، عزت‌اله مهرآوران، محمدحسین ناصربخت و محسن میرزا علی، درباره مرشد ابوالحسن میرزاعلی صحبت کردند و با حضور علی‌نصیریان و سیدخلیل طباطبایی؛ مدیرعامل موسسه تسنیم نور، با  اهدای لوح تقدیر و تندیس مرشد ترابی به‌عنوان تندیس جشنواره، مراسم بزرگ‌داشت مرشد ابوالحسن میرزاعلی برگزار شد.

علی نصیریان برگزاری جشنواره نقالی و پرده‌خوانی را اقدام شایسته‌ای دانست  و درمورد این دو هنر،گفت: هنر نقالی و پرده‌خوانی؛ دو نمایش تک‌نفره در سیر نمایش‌های آیینی‌سنتی هستند. این و شیوه تئاتر، جزء تاریخ نمایش ایران است؛ تئاتر آیینی‌سنتی ایران، فقط تعزیه و روحوضی نبوده است؛ نقالی، پیش‌پرده‌خوانی، معرکه‌گیری، مارگیری و .. بنیان و اساس نمایش ایرانی است؛ اگر قرار باشد درباره نمایش ایرانی صحبت کنیم، باید به این شیوه‌های تئاتر رجوع کنیم.

نصیریان در ادامه افزود: نقالان و پرده‌خوانان شاهنامه که هویت ملی ما است را به میان مردم آورده‌اند. نمایش سنتی بر اساس نیاز مردم تولید شده است. در گذشته که امکانات تفننی همچون رادیو، تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی نبود، این هنرها برای مردم اجرا می‌شدند.

این هنرمند عرصه تئاتر، سینما و تلویزیون ضمن اعلام این نکته که ججذابیت شبیه‌سازی و تجسم هنر تعزیه، برای مردم جذایت دارد، گفت: اتفاق‌های کربلا و عاشورا و تاسوعا در روضه‌خوانی‌ها گفته می‌شد و مردم با تمام این اتفاق‌ها آشنا بودند اما نمایش جذاب و گیراست و همین مسئله سبب شده است تعزیه برای مردم جذاب باشد. تعزیه بازیگری نیست؛ در شبیه‌خوانی نمی‌توان نقش بازی کرد بلکه شبیه‌خوان، شبیه می‌شود و روایت می‌کند؛ تعزیه‌خوان روایت‌گر است. این روایت؛ گاهی آواز و نثر است و گاهی دیالوگ اما در دیالوگ‌گویی باز هم روایت است. داوود فتحعلی‌بیگی استاد این حوزه است و بعد از انقلاب بسیار زحمت کشیده است که این هنر باقی بماند.

علی نصیریان ضمن انتقاد از فراموش شدن تئاتر ایرانی، گفت: تکیه دولت را خراب کردند چون شیفته مدرنیته شدیم و داشته‌های خود را فراموش کردیم درحالی‌که این اتفاق در ژاپن، هند و ... نیفتاد؛ هنر تعزیه، نقالی و ... همچون کابوکی، نو و ... شیوه‌های تئاتری هستند که کشورهای دیگر آن‌ها را نگاه داشته‌اند و ما فراموششان کرده‌ایم. این‌که سازمان‌ها و نهادها نسبت به بازگرداندن این هنرها اقدام کرده‌اند، بسیار پسندیده است.

از «جرعه‌ای از غدیر» رونمایی شد

پس از صحبت‌های علی نصیریان، بخش نخست اهدای جوایز این جشنواره که به پیشکسوتان حاضر در نخستین دوره جشنواره نقالی و پرده‌خوانی غدیر اختصاص داشت با حضور فاضل نظری؛ معاون هنری حوزه هنری، شهرام کرمی، کوروش زارعی؛ دبیر این جشنواره و داوود فتحعلی‌‌بیگی برگزار شد.

مصطفی سعیدی، محمد احدی، شعبان میرزاعلی، ذبیح‌الله بهاری، ابراهیم سیرجانی، قاسم دانش‌پژوه، مهدی چایانی، ابوالفضل ورمزیار، نقی صباغ، سید حمید حوائجی، مرشدان پیشکسوتی بودند که با اهدای لوح یادبود، تندیس جشنواره و هدایای نقدی از آن‌ها قدردانی شد.

در ادامه این مراسم، از خانواده شهیدان مدافع حرم، سردار شهید حاج احمد غلامی و هنرمند شهید سیدجواد اسدی که در زمینه تعزیه‌خوانی و پرده‌خوانی نیز فعالیت می‌کرد، با حضور محسن مومنی‌شریف؛ رییس حوزه هنری،  سردار آزادی؛ معاون فرهنگی سازمان بسیج و محمود لولاچیان تجلیل شد.

سپس با حضور سینا دلشادی؛ مدیر حوزه هنری مازندران، محسن مومنی‌شریف و مهدی دریایی؛ از کتاب «جرعه‌ای از غدیر» که شامل پنج مجلس‌نامه و پنج نسخه اصلاح‌شده و تطبیق داده شده با روایات از ابتدای ولادت تا شهادت امام علی (ع) است و به کوشش مهدی دریایی آماده شده است، رونمایی شد.

در ادامه این مراسم، بخش دوم و سوم اهدای جوایز بود که با حضور سینا دلشادی، محسن مومنی‌شریف، مهدی دریایی، شهرام کرمی، محمدرضا الوند، کوروش زارعی و قاسم زارع برگزار شد و با اهدای لوح یادبود، تندیس جشنواره و هدایای نقدی از کریم مقدسی، مرشد محسن میرزاعلی، مجتبی حسن‌بیگی، محمدرضا معجونی، علی ناری، مهدی دریایی، رسول میرزاعلی، محمدرضا آزادفر، محمد صمدیان، جواد خرم، روح‌الله ثنایی، محمدصادق بصیری، هومن روح‌تافی، رویا سخاوت، فهیمه باروتچی و شیرین امامی قدردانی شد.

از جمله برنامه‌هایی که در مراسم اختتامیه نخستین جشنواره نقالی و پرده‌خوانی غدیر برگزار شد، نقالی مرشد محسن میرزاعلی، ضرب و آواز مرشد علی ناری و تواشی گروه محراب بود. پایان‌بخش این مراسم، اجرای موسیقی «ای ایران» توسط تمام مرشدان حاضر در مراسم و با ضرب زورخانه بود.